Trong giai đoạn này, lễ hội chùa cũng không kém phần sôi động, nhiều lễ hội chùa nổi tiếng như: lễ hội chùa Dâu (Bắc Ninh), lễ hội chùa Keo (Thái Bình), lễ hội chùa Láng (Hà Nội), lễ hội chùa Thầy, lễ hội chùa Hương (Hà Tây), v.v… vẫn được duy trì tổ chức đều đặn. Nhất là lễ hội chùa Hương được tổ chức với quy mô lớn và kéo dài từ mùng 6 Tết Nguyên đán đến hết tháng 2 (âm lịch) hàng năm. Hoặc lễ hội chùa Láng tổ chức tôn thờ Đức Phật và thiền sư Từ Đạo Hạnh của dân làng Láng và nhiều làng khác ven sông Tô Lịch đã thu hút hàng vạn người tham dự, mà tiêu biểu là chị em phụ nữ vùng ven đô, nên dưới thời Pháp thuộc nhiều người Pháp ở Hà Nội được chứng kiến lễ hội này đã thốt lên rằng đây là ngày hội của Mađam(đàn bà) độc nhất vô nhị của đất Hà Thành thời đó.
Đồng thời, lễ hội đình khi đó cũng diễn ra sôi nổi ở khắp các làng xã cổ truyền nước ta. Và hầu như làng nào cũng có tổ chức hội hè đình đám. Song nổi tiếng nhất là lễ hội đình Chèm, lễ hội dinh Lệ Mật, lễ hội đình Yên Phụ (Hà Nội), lễ hội đình Đình Bảng, lễ hội đình Đồng Kỵ (Bắc Ninh), lễ hội đình Tây Đằng, lễ hội đình Bình Đà (Hà Tây, nay là Hà Nội), v.v…
Tuy nhiên, do ảnh hưởng trực tiếp của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, nền kinh tế nước ta trở nên què quặt ốm yếu. Dẫn đến cuộc sống vật chất của người dân lao động vô cùng nghèo nàn và lạc hậu, nhất là người nông dân sống ở các làng quê cổ truyền bị sa sút nghiêm trọng, vì họ phải chịu sưu cao thuế nặng, bọn địa chủ cường hào ra sức bóc lột hà hiếp, cướp bóc. Mặc dù họ rất cần cù chăm chỉ lam lũ quanh năm mà vẫn bị nghèo đói, “cơm không no, áo chẳng lành”. Điều đó đã dẫn đến hậu quả tất yếu là đời sông văn hoá tinh thần của người nông dân bị sa sút nghiêm trọng hơn trước rất nhiều, và mọi hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian cổ truyền có nguy cơ bị xuống cấp và bị mai một là không thể tránh khỏi. Nhất là trong những hoạt động của các lễ hội diễn ra ởđình làng đều bị các tệ nạn xã hội “thực dân nửa phong kiến” có điều kiện xâm nhập vào như: tệ nạn mê tín, dị đoan “mua thần, bán thánh”, nạn cờ bạc, rượu chè, trai gái, hút sách, bói toán, xin xăm, xin quẻ… có cơ hội thuận lợi phát triển tràn lan ở khắp mọi lễ hội làng mỗi khi có dịp. Nhiều khi các tệ nạn đó đã làm lu mờ đi ít nhiều cái bản chất tốt đẹp vốn có của các lễ hội cổ truyền trong lịch sử văn hoá dân tộc.
Đọc thêm tại:
- http://vanminhnhanloai24h.blogspot.com/2015/04/khai-niem-ve-van-hoa.html
- http://vanminhnhanloai24h.blogspot.com/
- http://vanminhnhanloai24h.blogspot.com/2015/07/en-hung-ngay-cang-uoc-trung-tu-khang.html
